origineel 7 juli 2013

Dementie

We zitten met alle zusters in de aula en zijn voorzien van koffie en thee. Ik zit aan het tafeltje met 'onze' zusters, de zusters van de meerzorg. Naast mij zit zuster A. Nadat ze een flinke verkoudheid had die weken duurde, is ze niet meer echt opgeknapt. Vaak is ze te moe om haar ogen open te houden en het hoeft voor haar allemaal niet meer zo.  Voor de afleiding halen we haar toch af en toe naar beneden. Vandaag hebben we bezoek van een koor dat zeemansliederen zingt.

De zuster heeft haar ogen gesloten en is heel ver weg.
Opeens hoort ze een liedje dat ze kent en uit volle borst zingt ze alle woorden mee... Ze heeft haar ogen open, maar ze is niet onder ons. Dat kun je zien aan haar wazige blik. Ze zingt hard en heeft zelfs rode wangen van de inspanning. Dan is het liedje afgelopen en gaan de ogen weer dicht. Ze is weer vertrokken in haar eigen wereld. Ik aai zachtjes over haar hoofd, en daar is ze even. Ze lacht lief naar me, en kijkt eens diep in het kopje dat voor haar staat. Ze wil een slokje nemen maar het kopje is leeg. Ze tuurt diep naar de bodem. 'Oh heb ik mijn koffie al opgedronken?' en ze kijkt me hulpeloos aan. Dan gaan de ogen weer dicht, binnenin is het veilig.

Aan de andere kant zit zuster M. Een intelligente vrouw met veel interesses. Het is prachtig hoe ze van verschillende verhalen een nieuw verhaal maakt.
      Ik zit met haar in de tuin en ze geniet er van om even buiten te zijn.
      'Ik zit hier maar te verpieteren', zegt ze over het vele binnen zitten.
      'Vroeger ging ik altijd met zuster A. fietsen en boswandelingen maken. Nu kan ze dat niet meer.
      Wat is dat toch? De dokter moet er naar kijken.'
      Ik weet dat ze in de tijd dat ze nog kon fietsen niet in hetzelfde klooster zat als zuster A. maar ze 
      heeft nog wel enig benul dat het met zuster A. niet zo goed gaat.
Zuster M. geniet volop van het zeemanskoor en zingt uit volle borst mee. Stiekem geniet ze zelfs van al die mannen vandaag in het klooster. Ze klapt in haar handen en volgens mij zou ze zelfs wel willen dansen, maar de voeten willen niet meer mee.

Voor mij zijn de paar uren per week dat ik bij de zusters mag zijn, altijd een genot. Ik ken mezelf niet terug en vraag me vaak af wat dat nou is. Waarom ik hier zo graag kom.
Ik vergelijk het wel eens met mijn tijden in Afrika, ook een plek waar ik niets hoef te bewijzen en waar ik word gewaardeerd om wie ik ben. Een van de weinige plekken waar ik me helemaal vrij voel, op mijn plek. Heel bijzonder.

Ik herinner me een moment in Afrika dat we op een binnenplaats waren van een bedrijfje waar ze stoffen verven. Op een gegeven moment zag ik een oud vrouwtje op een mat onder en boom zitten. Ze zat daar gewoon maar. Ik ging op een boomstronk bij haar zitten en ze begon tegen me te praten. Ik had geen idee wat ze zei en ik praatte in mijn eigen taal terug. Een heel liefdevol moment. Ze was in haar eigen wereldje.
'Zo wil ik ook oud worden', dacht ik. 'Gewoon onder een boom, genietend van bedrijvigheid om me heen en niets meer hoeven.'

Dementie. Stemmen van de ziel.
Terug naar de bron van het leven, naar de essentie.